prof. UAM dr hab. Grzegorz Ziółkowski

Profesor w Instytucie Filmu, Mediów i Sztuk Audiowizualnych UAM

Adres e-mail:  grzeg@amu.edu.pl

www.grzeg.home.amu.edu.pl
Curriculum Vitae

pracuje jako prof. UAM dr hab. na Wydziale Filologii Polskiej i Klasycznej UAM w Poznaniu (do roku akademickiego 2019-20 był związany z Instytutem Teatru i Sztuki Mediów UAM, a obecnie jest pracownikiem Instytutu Filmu, Mediów i Sztuk Audiowizualnych). Poszukiwacz i badacz, nauczyciel, reżyser, wydawca, tłumacz, redaktor i współredaktor szeregu publikacji.

Nr ORCID: https://orcid.org/0000-0003-1888-9023.

Ostatnio opublikował monografię Okrutny teatr samospaleń. Protesty samobójcze w ogniu i ich echa w kulturze współczesnej (Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2018), która stanowi podsumowanie projektu wspieranego przez Narodowe Centrum Nauki w ramach programu OPUS. Książka ta ukaże się w marcu 2020 roku nakładem wydawnictwa Routledge w skróconej i uaktualnionej wersji, zatytułowanej A Cruel Theatre of Self-Immolations: Contemporary Suicide Protests by Fire and Their Resonances in Culture.

Współredagował m.in. specjalne wydania „Contemporary Theatre Review” (Polish Theatre after 1989: Beyond Borders, vol. 15, 2005, nr 1; razem z Paulem Allainem), „Performance Research”(On Performatics, vol. 13, 2008, no. 2; razem z Richardem Goughem) i „Polish Theatre Perspectives” (Voices from Within: Grotowski’s Polish Collaborators 2015; razem z Paulem Allainem).

Autor książek o Peterze Brooku (Teatr Bezpośredni Petera Brooka, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2000) i Jerzym Grotowskim (Guślarz i eremita. Jerzy Grotowski: od wykładów rzymskich (1982) do paryskich (1997–1998), Instytut Grotowskiego, Wrocław 2007) oraz tłumacz ich publikacji (odpowiednio: The Shifting Point i Towards a Poor Theatre) na język polski. Współredagował (razem z Paulem Allainem i Georgesem Banu) antologię tekstów Petera Brooka Teatr jest tylko formą. O Jerzym Grotowskim (Instytut Grotowskiego, Wrocław 2007), wyd. ang. – With Grotowski: Theatre is Just a Form (Wrocław, the Grotowski Institute, 2o09) i 2 wyd. pol. – Z Grotowskim. Teatr jest tylko formą (Instytut Grotowskiego, Wrocław 2015).

Stypendysta the British Council (1994–95), Miasta Poznania (1996), Fundacji Nauki Polskiej (1998) i Fulbright Foundation (2002–03). Nagrodzony przez rektora UAM za działalność dydaktyczną (2013) i naukową (2009).

W latach 2004–09 pracował jako Dyrektor Programowy Ośrodka Grotowskiego, a potem Instytutu im. Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu, w którym m.in. rozwijał działalność wydawniczą, współtworzył międzynarodowy kurs aktorski Atelier (2007–09) i współprogramował Rok Grotowskiego 2009 pod patronatem UNESCO.

Kierował Biurem Poszukiwań Teatralnych i Teatrem Rosa w Poznaniu. Prowadził aktorskie zajęcia warsztatowe w Anglii, Armenii, Austrii, Chile, Chinach, Iranie, Katalonii, Korei Południowej, na Malcie i w Rumunii. W latach 2011–17 prowadził w Poznaniu Pracownię ROSA, a w latach 2012–17 Acting Techniques Intensive Seminar ATIS. W latach 2015–16 kierował poszukiwaniem teatralnym Pracowni ROSA Wsłuchanie w PULS, w którego ramach m.in. opublikował Dwugłos O CISZY oraz Teksty OD SERCA (po polsku i po angielsku). W Pracowni wyreżyserował Dwugłos O CISZY, na który złożyły się dwa przedstawienia teatralne: TAZM Milczenie światła (2012–16) i SERCE Cisza wieloboku (2015–16). Pierwszy odwoływał się do opartej na faktach powieści To oślepiające, nieobecne światło Tahara Ben Jellouna o okrutnym marokańskim więzieniu Tazmamart. Drugi – do motywów z dramatu Wajdi Mouwada Pogorzelisko o niszczącym wpływie wojny na indywidualne ludzkie losy.

Współtworzył i konsultował prace artystów teatru z Chile, Katalonii, Iranu i Rumunii. Między innymi wyreżyserował spektakl Small House for the Dead z Csongorem Köllő z Rumunii i konsultował poszukiwania teatralne prowadzone w ramach przedsięwzięcia Performer Persona Project, kierowanego przez Claudia Santanę Bórqueza z Chile.
Publikacje
  1. Grzegorz Ziółkowski, A Cruel Theatre of Self-Immolations: Contemporary Suicide Protests by Fire and Their Resonances in Culture, trans. by Jan Szelągiewicz, London, New York: Routledge, 2020 (w przygotowaniu).
  2. Grzegorz Ziółkowski, Nekro(-log-o-)s. Kilka uwag po lekturze książki Ewy Domańskiej „Nekros. Wprowadzenie do ontologii martwego ciała”, „Performer” 2018 nr 15, ISSN 2544-0896, http://www.grotowski.net/performer/performer-15/nekro-log-o-s.
  3. Grzegorz Ziółkowski, Okrutny teatr samospaleń. Protesty samobójcze w ogniu i ich echa w kulturze współczesnej, Poznań, Wydawnictwo Naukowe UAM, 2018, ss. 631.
  4. Grzegorz Ziółkowski, Grotowski Jerzy, hasło w Słowniku biograficznym teatru polskiego, 1910–2000, t. 3, Instytut Teatralny Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2017, s. 349–352.
  5. Grzegorz Ziółkowski, Metoda, [w:] Magdalena Grenda, Alternatywny słownik terminów treningu teatralnego, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych UAM, Poznań 2017, ISBN 978-83-64902-34-5, s. 74.
  6. Grzegorz Ziółkowski, Dwugłos O CISZY, Instytut Grotowskiego, Wrocław 2016, ss. 244.
  7. Grzegorz Ziółkowski, Teksty OD SERCA, Instytut Grotowskiego, Wrocław 2016, ss. 48.
  8. Grzegorz Ziółkowski, Texts FROM THE HEART, trans. by the author with Paul Allain, Wrocław: The Grotowski Institute, 2016, pp. 48.
  9. Peter Brook, Z Grotowskim. Teatr jest tylko formą, pod red. Paula Allaina, Georges’a Banu i Grzegorza Ziółkowskiego, opracowanie Grzegorz Ziółkowski, Instytut im. Jerzego Grotowskiego, Wrocław 2015, ss. 120.
  10. Voices from Within: Grotowski’s Polish Collaborators, a special issue of Polish Theatre Perspectives, ed. Paul Allain and Grzegorz Ziółkowski, London, Wrocław: The Grotowski Institute, Theatre and Performance Across Cultures TAPAC, 2015, pp. 164.
  11. Grzegorz Ziółkowski, Trening aktorski, hasło w internetowej Encyklopedii Teatru Polskiego, www.encyklopediateatru.pl/hasla/186/trening-aktorski, 2015.
  12. Grzegorz Ziółkowski, Warsztaty teatralne, hasło w internetowej Encyklopedii Teatru Polskiego, www.encyklopediateatru.pl/hasla/188/warsztaty-teatralne, 2015.
  13. Grzegorz Ziółkowski, Podróż teatralna jako barter, [w:] Tysiąc i jedna noc. Związki Odin Teatret z Polską, wstęp i redakcja Zofia Dworakowska, opracowanie Monika Blige, Instytut im. Jerzego Grotowskiego, Wrocław 2014, s. 114–123.
  14. Grzegorz Ziółkowski, Samospalenie: akt-widowisko. Kilka słów o sprawczej mocy (pewnej) fotografii, „Prace Etnograficzne” 2014, tom 42, z. 2, s. 123–134.
  15. Grzegorz Ziółkowski, Z perspektywy piwnicy. Étienne Decroux – przypomnienie, [w:] Ko-mediana. Prace ofiarowane Profesor Dobrochnie Ratajczakowej, pod red. Ewy Guderian-Czaplińskiej i Krzysztofa Kurka, Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, Poznań 2013, s. 275–289.
  16. La sacra canoa: Rena Mirecka dal Teatro Laboratorio di Jerzy Grotowski al parateatro, a cura di Zbigniew Jędrychowski, Zbigniew Osiński e Grzegorz Ziółkowski, edizione italiana a cura di Pier Pietro Brunelli e Luisa Tinti, Roma: Bulzoni Editore, 2010, pp. 249.
  17. Grzegorz Ziółkowski, Półwiecze Teatru Laboratorium, [w:] Grotowski – Cieślak. Spojrzenia, pod red. Małgorzaty Leyko i Macieja Michalskiego, Miejska Biblioteka Publiczna, Kalisz 2010, s. 47–51.
  18. Peter Brook, With Grotowski: Theatre is Just a Form, ed. Paul Allain, Georges Banu and Grzegorz Ziółkowski, Wrocław: The Grotowski Institute, 2009, pp. 120.
  19. 2009 L’Année Grotowski, The Grotowski Year 2009, a special issue of Le Théâtre en Pologne, The Theatre in Poland, Grzegorz Ziółkowski, 2008, nos. 3–4, pp. 60.
  20. On Performatics, a special issue of Performance Research, ed. Richard Gough and Grzegorz Ziółkowski, vol. 13, 2008, no. 2 (June), pp. 150.
  21. Grzegorz Ziółkowski, Guślarz i eremita. Jerzy Grotowski: od wykładów rzymskich (1982) do paryskich (1997–1998), Instytut Grotowskiego, Wrocław 2007, ss. 475.
  22. Grzegorz Ziółkowski, Grotowski w Collège de France, [w:] Tradycja romantyczna w teatrze polskim (red. Dariusz Kosiński, Towarzystwo Naukowe Societas Vistulana, Kraków 2007, s. 199–226.
  23. Peter Brook, Teatr jest tylko formą. O Jerzym Grotowskim, wybór Georges Banu i Grzegorz Ziółkowski, opracowanie Grzegorz Ziółkowski, Instytut im. Jerzego Grotowskiego, Wrocław 2007, ss. 119.
  24. Tadeusz Burzyński, Mój Grotowski, wybór i opracowanie Janusz Degler i Grzegorz Ziółkowski, posłowie Janusz Degler, Ośrodek Badań Twórczości Jerzego Grotowskiego i Poszukiwań Teatralno-Kulturowych, Wrocław 2006, ss. 406.
  25. Misterium zgrozy i urzeczenia. Przedstawienia Jerzego Grotowskiego i Teatru Laboratorium, red. Janusz Degler i Grzegorz Ziółkowski, wstęp Grzegorz Ziółkowski, Instytut Grotowskiego, Wrocław 2006, ss.628.
  26. Essere un uomo totale: Autori polacchi su Grotowski. L’ultimo decennio, ed. Janusz Degler e Grzegorz Ziółkowski, Pisa, Titivillus Edizioni, 2005, pp. 342.
  27. Georgij Iwanowicz Gurdżijew, zeszyt specjalny „Kontekstów. Polskiej Sztuki Ludowej”, red. Grzegorz Ziółkowski, 2005, nr 2, s. 7–75.
  28. Mei Lanfang. Mistrz opery pekińskiej, red. Ewa Guderian-Czaplińska i Grzegorz Ziółkowski, Ośrodek Badań Twórczości Jerzego Grotowskiego i Poszukiwań Teatralno-Kulturowych, Wrocław 2005, ss. 222.
  29. Polish Theatre after 1989: Beyond Borders, a special issue of Contemporary Theatre Review, ed. Paul Allain and Grzegorz Ziółkowski, vol. 15, 2005, no. 1, pp. 145.
  30. Grzegorz Ziółkowski, Przeklęte exemplum – „Tymon Ateńczyk”, [w:] Czytanie Szekspira. Interpretacje, pod red. Jacka Fabisiaka, Marty Gibińskiej, Ewy Nawrockiej, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2004, s. 485–492.
  31. Peter Brook, Jean-Claude Carrière, Jerzy Grotowski, Georgij Iwanowicz Gurdżijew, red. Jarosław Fret i Grzegorz Ziółkowski, Ośrodek Badań Twórczości Jerzego Grotowskiego i Poszukiwań Teatralno-Kulturowych, Wrocław 2001, ss. 80.
  32. Jerzy Grotowski, zeszyt specjalny „Pamiętnika Teatralnego”, red. Grzegorz Janikowski i Grzegorz Ziółkowski, 2001, nr 1–2, ss. 348.
  33. Jerzy Grotowski, zeszyt specjalny „Pamiętnika Teatralnego”, red. Jarosław Fret, Grzegorz Janikowski i Grzegorz Ziółkowski, 2000, nr 1–4, ss. 707.
  34. Teatr: ciało i cień, red. Ewa Guderian-Czaplińska i Grzegorz Ziółkowski, Poznańskie Studia Polonistyczne, Poznań 2000, pp. 239.
  35. Grzegorz Ziółkowski, Jacques Lecoq – między mimem a teatrem gestu, „Didaskalia. Gazeta Teatralna” 2000, nr 35 (luty), s. 37–41.
  36. Grzegorz Ziółkowski, Tafla lustra. Myśli o sztukach walki i teatrze, „Didaskalia. Gazeta Teatralna” 2000, nr 36 (kwiecień), s. 82–86.
  37. Grzegorz Ziółkowski, Teatr Bezpośredni Petera Brooka, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2000, ss. 478.
  38. Grzegorz Ziółkowski, Budowniczy mostów. Georgij Iwanowicz Gurdżijew, „Didaskalia” 1999, nr 30 (kwiecień), s. 20–23; nr 31–32 (czerwiec-sierpień), s. 66–71; nr 33 (październik), s. 42–45; nr 34 (grudzień), s. 48–51.
  39. Grzegorz Ziółkowski, Custodia fatuorum – czyli histeria historii, [w:] Na schodach Klio. Jedenaście ćwiczeń z myśli o dramacie historycznym, pod red. Dobrochny Ratajczakowej i Izoldy Kiec, „Poznańskie Studia Polonistyczne”, tom 19, Poznań 1999, s. 165–183.
  40. Grzegorz Ziółkowski, Teatralne spotkanie z prawosławiem: „Żywot protopopa Awwakuma” w realizacji Stowarzyszenia Teatralnego „Gardzienice”, [w:] W stronę rytuału. Od Yeatsa do Węgajt, pod red. Małgorzaty Sugiery, Księgarnia Akademicka, Kraków 1999, s. 191–221.
  41. Grzegorz Ziółkowski, Zakorzenienie i eklektyzm. O teatrze Tadashi Suzuki. „Didaskalia” 1998, nr 25–26 (maj-czerwiec), s. 86–91.
  42. Grzegorz Ziółkowski, Argonauci współczesnego teatru. Podróże teatralne zespołów Petera Brooka, Eugenia Barby i Włodzimierza Staniewskiego, Towarzystwo Kultury Teatralnej, Łódzkie Spotkania Teatralne, Łódź 1995, ss. 67.